Przypominamy, że zgodnie z art. 237³ § 1 KP pracodawcy nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Art. 54 ust. 1 Prawo Energetyczne, określa, że osoby zajmujące się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z 1.7.2022 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz.U. poz. 1392), muszą posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne.

W dalszej części tj. art. 54 ust. 2. jest mowa, że „zabrania się zatrudniania przy samodzielnej eksploatacji sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach (…), osób bez kwalifikacji (…).

Kwestie te dotyczą m.in. bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach energetycznych, do których możemy zaliczyć:

1) urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną (grupa 1 – świadectwa kwalifikacyjne elektryczne),

2) urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło oraz inne urządzenia energetyczne (grupa 2 – świadectwa kwalifikacyjne cieplne),

3) urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe (grupa 3 – świadectwa kwalifikacyjne gazowe).

Zakres przedmiotowych prac dotyczą wykonywania czynności:

1) obsługi, które mają wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń, instalacji i sieci;

2) konserwacji, które są związane z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego urządzeń, instalacji i sieci;

3) remontu lub naprawy, które są związane z usuwaniem usterek i awarii urządzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego;

4) montażu lub demontażu, które są niezbędne do instalowania lub odinstalowywania i przyłączania lub odłączania urządzeń, instalacji i sieci;

5) kontrolno-pomiarowym, które są niezbędne do dokonania oględzin, oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń, instalacji i sieci.

Wyjątek od reguły, zgodnie z którą osoby wykonujące wymienione powyżej prace powinny posiadać stosowne uprawnienia, zgodnie z § 5 wskazanego rozporządzenia, stanowi eksploatacja:

1) urządzeń elektrycznych o napięciu nie wyższym niż 1 kV i mocy znamionowej nie wyższej niż 20 kW, jeżeli w dokumentacji urządzenia określono zasady jego obsługi,

2) urządzeń lub instalacji cieplnych mocy zainstalowanej nie wyższej niż 50 kW.

W zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz zajmowanego stanowiska powyższe uprawnienia dzielą się na:

1) eksploatacyjne – do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace dotyczące obsługi, konserwacji, remontu, naprawy, montażu lub demontażu i czynności kontrolno-pomiarowych,

2) dozorowe – do których zalicza się stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace określone w pkt 1 lub stanowiska osób sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

Potwierdzeniem uzyskania powyższych uprawnień jest świadectwo kwalifikacyjne.

Świadectwa kwalifikacyjne wydane osobom zajmującym się eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci tracą ważność po upływie 5 lat od dnia ich wydania.

Dlatego wskazujemy, że m.in. serwisanci klimatyzacji, monterzy fotowoltaiki, czy obsługujący kotły, są to osoby, których obowiązkiem jest posiadanie odpowiedniego świadectwa kwalifikacyjnego. Dopuszczający do pracy takiego pracownika, również powinien być świadomy odpowiedzialności prawnej za tego pracownika. Brak kwalifikacji pracownika jest przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy. Warto o tym pamiętać!